Khi
website “Luật khoa Tạp chí” tròn 3 tuổi, ban biên tâp của nó đã tuyên
bố rằng “Luật khoa” “nằm ngoài sự chi phối của các lực lượng chính trị,
tôn giáo và thương mại” (1). Họ cũng tuyên bố rằng họ đang đấu tranh cho
người Việt Nam, và thường nói không tiếc lời về những mất mát, hy sinh
lớn lao của mình trong cuộc đấu tranh đó. Tuy nhiên, hầu hết các dữ kiện
liên quan đến “Luật khoa Tạp chí” lại cho thấy trang web này lệ thuộc
vào nước ngoài, và gắn bó với “luật pháp” nước ngoài hơn là với Việt
Nam, thể hiện rõ qua ba điểm.
- Tìm cách áp đặt luật pháp của nước ngoài lên Việt Nam
Mọi luật sư lương thiện đều tập trung giải quyết các vấn đề mà thân
chủ của mình gặp phải, thay vì tìm cách dắt mũi thân chủ để làm lợi cho
mình và thế lực khác. Mọi nhà làm luật sáng suốt đều soạn luật dựa trên
hoàn cảnh thực tế của xã hội và nhu cầu thực tế của người dân. Mọi chính
khách giỏi đều cố đưa các nguồn lực của xã hội vận hành ăn khớp với
nhau, bổ sung cho nhau, thay vì áp đặt lên các nguồn lực những ý muốn
chủ quan, duy ý chí của mình. Ban biên tập của “Luật khoa” không phải là
cả ba loại người đó. Qua các bài viết trên “Luật khoa Tạp chí”, có thể
thấy họ không hề quan tâm đến cả tình hình thực tế của xã hội lẫn nhu
cầu thực tế trong việc tìm hiểu pháp luật của người dân Việt Nam. Những
thứ đó dường như không liên quan đến họ, vì họ sống ở một cõi trên – nơi
cầu vồng làm bằng lý tưởng nhân quyền, và mây hồng bay bay là các bản
tuyên ngôn quốc tế. Từ đầu đến cuối, họ chỉ muốn một điều duy nhất: áp
đặt các luật lệ của nước ngoài cho Việt Nam. Họ nhân danh tự do và công
lý để làm điều này. Nói cách khác, trong cái nhìn của họ, tự do chỉ đạt
được khi sống theo trật tự Mỹ, và công lý chỉ đạt được khi người Việt để
người Mỹ phán xét.
- Thành lập ở nước ngoài và hoạt động ở nước ngoài
Trong một thư tòa soạn (2), tổng biên tập Trịnh Hữu Long thừa nhận
rằng từ năm 2011, khi còn ở Việt Nam, Long và Phạm Thị Đoan Trang đã ấp ủ
ý định thành lập “Luật khoa Tạp chí”. Tuy nhiên, theo lời Long kể, thì
kế hoạch này chỉ “chín muồi” vào tháng 8 năm 2014, khi Long đang thực
tập ở Ủy ban Luật gia Quốc tế tại Bangkok. Long đến được Bangkok là nhờ
sự nâng đỡ của Trịnh Hội, một đảng viên Việt Tân thường bị tố cáo vì
tham nhũng tiền từ thiện (3).
FB Vi Yên Nguyễn, một trong số cộng sự của Trịnh Hữu Long
Tại Bangkok, Long gặp luật sư Vi Katerina Tran, một người Mỹ gốc
Việt, và một “luật gia” trẻ dùng bút hiệu Trần Tự Minh. Nhờ sự hỗ trợ
của Vi, Long và Trang mới thành lập được “Luật khoa”. Trước thời điểm
này, Long, Trang và Trịnh Hội vừa trải qua một cuộc “vận động quốc tế”
kéo dài hơn một năm, trong đó họ chạy vòng quanh để tìm kiếm sự đỡ đầu
của một loạt các chính quyền ngoại quốc. Như vậy, “Luật khoa Tạp chí” đã
được thành lập ở nước ngoài, bằng tiền và các mối quan hệ do người nước
ngoài tài trợ . Sau thời điểm đó, Long còn làm cho Trịnh Hội đến năm
2016, và không về nước cho đến nay.
- Sống ngoài vòng pháp luật Việt Nam
Hiện nay, “Luật khoa Tạp chí” có năm biên tập viên quan trọng, là
Trịnh Hữu Long, Vi Katerina Tran, Phạm Thị Đoan Trang, Nam Quỳnh và
Nguyễn Thị Vi Yên. Trong số này, Trịnh Hữu Long sống ở Đài Loan, Vi
Katerina Tran sống ở Mỹ, Nam Quỳnh sống ở Anh, và Phạm Thị Đoan Trang
đang trốn trong một mảnh đất mà dân Công giáo chiếm giữ trái phép. Vì
đất nhà thờ được xem như một sứ quán của Vatican trong lãnh thổ nước
ngoài, và những người Công giáo chiếm đất này nghe lệnh của Vatican hơn
là tuân thủ luật pháp Việt Nam, khó có thể nói rằng Đoan Trang vẫn đang
hoàn toàn sống trên lãnh thổ Việt Nam. Như vậy, có thể nói rằng bốn
trong tổng số năm biên tập viên quan trọng của Luật khoa Tạp chí đang
sống ở ngoại quốc, hoặc gần như thế. Trong khi họ tuyên bố rằng mình đại
diện cho công lý, và rao giảng về công lý cho người Việt Nam, họ lại
đang nằm ngoài vòng pháp luật Việt Nam. Trong khi họ không ngừng than
thở về những hy sinh mà mình phải gánh chịu khi đi phát cho người Việt
Nam món kẹo nhân quyền, thực ra chính quyền không động vào họ, và họ
chẳng làm sao hết.
- Lệ thuộc vào tài chính nước ngoài
Năm 2016, “Luật khoa Tạp chí” xin được tổng cộng 23.270 USD (4). Một
phần lớn trong số tiền này đến từ những khoản tài trợ ẩn danh, hoặc có
danh tính mập mờ. Chỉ có 2085 USD trong số đó đến từ Việt Nam. Như vậy,
người Việt chỉ chi trả 8.96% tổng chi phí hoạt động của “Luật khoa Tạp
chí”. Có thông tin tiết lộ, mỗi bài viết trên Luật Khoa tạp chí, tác giả
được nhuận bút 150 USD (tức tối thiểu mỗi năm ít nhất 400 bài lên tới
45000 USD) cùng kinh phí duy trì trang, trả lương cho đội ngũ biên tập
viên không hề nhỏ
Qua những dữ kiện trên, có thể thấy “Luật khoa Tạp chí” giống một
nhóm dư luận viên đánh thuê cho nước ngoài, hơn là một tờ báo của người
Việt Nam.
Võ Khánh Linh
(1)
https://www.luatkhoa.org/2017/11/thu-toa-soan-luat-khoa-tap-chi-tron-3-tuoi/
(2)
https://www.luatkhoa.org/2016/11/thu-toa-soan-luat-khoa-tap-chi-tron-2-tuoi/
(3)
https://damphong.com/2016/05/06/thong-bao-12-trinh-hoi-luong-moi-thang-100-nha-ba-can-2500-000/
(4)
https://www.luatkhoa.org/wp-content/uploads/2016/12/LK-Bao-cao-tai-chinh-12-2016.pdf