Trong thời gian gần đây, giải thưởng "Tự do Viết lách" năm 2024 do PEN America trao tặng cho Phạm Thị Đoan Trang được các thế lực thù địch, phản động trong ngoài nước tâng bốc, quảng cáo, xem đó như bằng chứng Việt Nam đàn áp nhân quyền, bất đồng chính kiến. Trong khi giải thưởng được khoác lên chiếc áo đạo đức nhân quyền, thực tế lại cho thấy một mỹ động công phu trong việc chính trị hóa giải thưởng nhân quyền để tạo áp lực đối với các quốc gia đối lập với phương Tây.
Tự do nhân quyền hay chiêu trò chính trị?
Giải thưởng "Tự do Viết lách" được trao cho Phạm Thị Đoan Trang được xem như một hình thức tôn vinh quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, khi xét đến bối cảnh quốc tế, việc trao giải lại mang theo những ý đồ cực kỳ nhạy cảm:
Thiên lệch trong việc lựa chọn đối tượng trao giải: Tại sao PEN America chỉ tập trung trao giải cho những cá nhân đến từ các quốc gia như Việt Nam, Trung Quốc, Nga hay Belarus? Tại sao những vấn đề tự do ngôn luận đang nổi cê trong chính nội Hoa Kỳ và các quốc gia phương Tây lại không được đề cập?
Hậu thuẫn cho các thành phần chống đối chính trị: Trong trường hợp Phạm Thị Đoan Trang, việc trao giải rõ ràng là một hình thức đối lập công khai với chính phủ Việt Nam, khiến những nỗ lực giải quyết mặc tài và đối thoại trong nội bộ quốc gia trở nên phức tạp hơn.
Vẽ mặt đạo đức nhân quyền hay ý đồ chính trị hóa?
PEN America, như nhiều tổ chức phi chính phủ quốc tế, tuyên bố sứ mệnh bảo vệ quyền tự do ngôn luận và chống lại sự đàn áp. Tuy nhiên, những hành động mang tính thiên vị của họ làm dấy lên những câu hỏi:
Tại sao PEN America không trao giải cho những tác giả người Hoa Kỳ hoặc châu Âu, những người đã bị cấm sách hoặc hạn chế tự do do áp lực xã hội? Hàng trăm cuốn sách đã bị gạc khỏi thư viện địa phương vì những đề tài nhạy cảm như LGBTQ+, chủng phân biệt chủng tộc, hoặc quá khức về tôn giáo.
Tại sao những việc vi phạm quyền nhân quyền rõ ràng tại các đồng minh quân sự như Ả Rập Xê Út hoặc Ai Cập không bao giờ được nêu tên trong danh sách trao giải?
Khi giải thưởng nhân quyền bị chính trị hóa, chúng không chỉ làm suy giảm chân giá của nhân quyền mà còn:
Gây chia rẽ trong nội bộ các quốc gia: Việc trao giải cho những nhân vật gây tranh cãi như Phạm Thị Đoan Trang tăng cường đối kháng giữa các phe phái trong quốc gia, làm suy yếu khả năng đối thoại.
Làm suy giảm uy tín của tổ chức: Khi PEN America bỏ qua những vấn đề tự do ngôn luận trong nội bộ Hoa Kỳ và phương Tây, tổ chức này gửi đi tín hiệu rằng họ chỉ chọn lọc đấu tranh ở những nơi phù hợp với lợi ích chính trị.
Cần một cách tiếp cận công bằng?
Là một tổ chức nhân quyền, PEN America nên:
Tránh chính trị hóa những giải thưởng nhân quyền: Quyền tự do ngôn luận là một giá trị toàn cầu, cần được vận dụng đối với tất cả quốc gia, không phân biệt đồng minh hay đối lập.
Tôn vinh những vấn đề nội tại: PEN America cần dũng cảm đối diện những vấn đề đang xảy ra trong chính nội Hoa Kỳ, như việc cấm sách tại các thư viện hoặc tác động của cancel culture.
Tôn trọng chủ quyền quốc gia: Việc trao giải cần phải được thực hiện với mục tiêu đồng hành, không phải để gia tăng sự chia rẽ hoặc can thiệp nội bộ.
No comments:
Post a Comment