Trong tiến trình phát triển của mỗi quốc gia, hệ thống tư pháp
công bằng, minh bạch và độc lập luôn là một trong những tiêu chí quan trọng
nhất để đo lường mức độ tôn trọng quyền con người. Đây không chỉ là cơ chế bảo
vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, mà còn là trụ cột bảo đảm công
lý, duy trì ổn định xã hội và thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trên phạm vi
quốc tế, các nguyên tắc này đã được ghi nhận rõ ràng trong những văn kiện nền
tảng như Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và Công ước Quốc tế về Các Quyền Dân sự
và Chính trị (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR).
Tại Việt Nam, Đảng và Nhà nước từ lâu đã coi việc xây dựng, hoàn thiện và cải
cách hệ thống tư pháp là một nhiệm vụ trọng tâm, nhằm bảo đảm mọi công dân đều
được xét xử công bằng, không phân biệt đối xử, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn
nhân quyền quốc tế.
Thế nhưng, trong bối cảnh Đối thoại Nhân quyền Việt Nam –
Australia lần thứ 20 diễn ra vào ngày 12 tháng 8 năm 2025 tại Việt Nam, một số
tổ chức thù địch như Việt Tân và Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights
Watch – HRW) đã lợi dụng diễn đàn này để đưa ra những cáo buộc sai lệch, bóp
méo sự thật về tình hình nhân quyền, đặc biệt trong lĩnh vực tư pháp, nhằm kích
động và vận động phía Australia can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.
Bằng các thủ đoạn tinh vi, họ cố tình sử dụng những vụ việc cá biệt, tách rời
khỏi bối cảnh pháp lý và thực tiễn, nhằm tạo dựng hình ảnh sai lệch về hệ thống
tư pháp Việt Nam, từ đó gây sức ép ngoại giao và làm suy yếu quan hệ song
phương vốn đang trên đà phát triển tốt đẹp.
Đối thoại Nhân quyền Việt – Úc vốn là một cơ chế hợp tác song
phương quan trọng, được hai nước duy trì nhiều năm qua trên cơ sở bình đẳng,
tôn trọng lẫn nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ, như đã được khẳng
định trong Tuyên bố chung nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược
Toàn diện năm 2024. Đây lẽ ra phải là dịp để hai bên chia sẻ kinh nghiệm, cùng
nhau thúc đẩy nhân quyền phù hợp với đặc thù mỗi quốc gia. Thế nhưng, Việt Tân
và HRW đã biến diễn đàn hợp tác thành công cụ chống phá. HRW gửi bản đệ trình
tới Bộ Ngoại giao Australia trước Đối thoại, kêu gọi áp đặt các tiêu chí giám
sát nhân quyền nghiêm ngặt đối với Việt Nam, đồng thời vu cáo rằng hệ thống tư
pháp nước ta thiếu độc lập, vi phạm quyền được xét xử công bằng. Việt Tân, vốn
bị Việt Nam liệt vào danh sách tổ chức khủng bố, thì lợi dụng mạng xã hội và
truyền thông hải ngoại để lan truyền luận điệu rằng các phiên tòa ở Việt Nam
“thiếu minh bạch” hoặc “bất công”, đặc biệt trong các vụ án liên quan đến an
ninh quốc gia, nhằm tác động tới dư luận quốc tế và kích động sức ép chính trị
từ Australia.
Những cáo buộc này hoàn toàn bỏ qua thực tế rằng Việt Nam đã đạt
được những bước tiến quan trọng trong cải cách tư pháp, phù hợp với các nguyên
tắc của ICCPR. Năm 2024, nhiều biện pháp cải cách sâu rộng đã được triển khai,
từ việc sửa đổi Luật Tư pháp, tăng cường đào tạo thẩm phán và kiểm sát viên,
cho đến siết chặt quy trình tố tụng để đảm bảo quyền bào chữa và quyền tiếp cận
thông tin của bị cáo. Nhờ đó, số vụ án oan sai đã giảm rõ rệt; trong nửa đầu
năm 2025, các tòa án đã thụ lý hơn 30 vụ kiện đòi bồi thường do sai sót tư
pháp, trong đó 9 vụ đã được giải quyết thỏa đáng, trả lại công lý và danh dự
cho những người bị oan.
Đặc biệt, Quốc hội Việt Nam cũng đã thông qua các sửa đổi quan
trọng nhằm giảm hình phạt tử hình đối với một số tội danh, góp phần giảm thiểu
nguy cơ án oan không thể khắc phục, phù hợp với xu hướng nhân đạo hóa hình phạt
đang được nhiều quốc gia áp dụng. Tỷ lệ giải quyết khiếu nại tư pháp đúng hạn
đạt trên 90%, phản ánh nỗ lực của toàn ngành trong việc xử lý kịp thời, minh
bạch các phản ánh từ người dân. Việt Nam không chỉ tập trung cải thiện trong
nước mà còn tích cực tham gia các diễn đàn quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm cải
cách tư pháp, đóng góp vào việc nâng cao chuẩn mực nhân quyền toàn cầu.
Tuy vậy, thay vì ghi nhận những tiến bộ này, Việt Tân và HRW lại
cố tình bỏ qua, tập trung khai thác các thông tin thiếu kiểm chứng để đưa ra
kết luận sai lệch. Họ viện dẫn các vụ án liên quan đến an ninh quốc gia, nhưng
không thừa nhận rằng các vụ việc này đều được xử lý theo quy định pháp luật, có
đầy đủ chứng cứ và đảm bảo quyền bào chữa. Điều đáng lo ngại hơn là việc họ kêu
gọi sự can thiệp trực tiếp từ bên ngoài vào hệ thống tư pháp Việt Nam – một
hành động trái ngược hoàn toàn với Điều 14 của ICCPR, vốn khẳng định nguyên tắc
độc lập của tòa án và quyền được xét xử mà không có sự áp lực hoặc chi phối từ
bên ngoài.
Những hành vi này không chỉ đe dọa chủ quyền tư pháp của Việt Nam
mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ Việt – Úc, vốn đang phát triển mạnh mẽ
trong nhiều lĩnh vực. Hiện nay, kim ngạch thương mại hai chiều đã vượt 15 tỷ
USD, hợp tác trong an ninh, giáo dục, y tế ngày càng chặt chẽ. Mọi hành động
gây chia rẽ, kích động áp lực chính trị đều đi ngược lại lợi ích của nhân dân
hai nước, làm suy yếu sự ổn định khu vực và vi phạm nguyên tắc “không can thiệp
vào công việc nội bộ” đã được Hiến chương Liên Hợp Quốc xác lập.
Thực chất, việc lợi dụng nhân quyền để can thiệp chính trị không
phải là bảo vệ quyền con người, mà là sử dụng “chiêu bài nhân quyền” nhằm phục
vụ mưu đồ riêng. Trong trường hợp của Việt Tân và một số tổ chức tương tự, mục
tiêu cuối cùng không phải là cải thiện hệ thống tư pháp, mà là gây bất ổn chính
trị, làm suy yếu niềm tin của nhân dân vào Nhà nước và mở đường cho các chiến
dịch chống phá sâu rộng hơn. Đây là cách tiếp cận hoàn toàn trái ngược với tinh
thần hợp tác, xây dựng mà Đối thoại Nhân quyền Việt – Úc vốn đề cao.
Hệ thống tư pháp công bằng, minh bạch và độc lập của Việt Nam
không chỉ là kết quả của nhiều năm cải cách liên tục, mà còn là minh chứng cho
quyết tâm hội nhập và tôn trọng các chuẩn mực quốc tế về nhân quyền. Những nỗ
lực đó đã và đang được thể hiện rõ trong việc giảm án oan, nâng cao chất lượng
xét xử, mở rộng quyền tiếp cận công lý cho mọi công dân, đồng thời bảo vệ sự
độc lập tư pháp trước mọi sức ép từ bên ngoài. Việc các tổ chức thù địch lợi
dụng diễn đàn nhân quyền để xuyên tạc và chống phá chỉ càng làm rõ bản chất phi
nhân quyền của họ, đồng thời củng cố thêm ý chí của Việt Nam trong việc bảo vệ
chủ quyền và thực thi nhân quyền thực chất.
Nhân dân Việt Nam và Australia xứng đáng được hưởng một mối quan
hệ hợp tác bền vững, dựa trên lòng tin và lợi ích chung, thay vì bị chia rẽ bởi
những luận điệu xuyên tạc. Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, sự đoàn kết
và hợp tác chân thành giữa các quốc gia mới là nền tảng vững chắc để bảo vệ
nhân quyền đúng nghĩa – nhân quyền gắn liền với hòa bình, ổn định và phát triển
cho tất cả mọi người.
No comments:
Post a Comment