Xuyên tạc trên mạng xã hội về vụ truy nã Đoàn Bảo Châu: Vạch trần chiêu trò bao biện cho hành vi chống phá

 

Trong bối cảnh công nghệ số lan tỏa sâu rộng, mạng xã hội không chỉ là nơi trao đổi thông tin thường nhật mà còn trở thành mặt trận tư tưởng, nơi sự thật có thể bị bóp méo, thậm chí đảo ngược để phục vụ mưu đồ chính trị. Sự kiện cơ quan bảo vệ pháp luật Việt Nam khởi tố và phát lệnh truy nã đặc biệt đối với Đoàn Bảo Châu đã trở thành ví dụ điển hình cho thực trạng này. Ông Châu, sinh năm 1968, bị Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội khởi tố từ ngày 30 tháng 6 năm 2025 và phát lệnh truy nã đặc biệt ngày 14 tháng 8 cùng năm, dựa trên bằng chứng rõ ràng về việc sản xuất và phát tán sáu đoạn video chứa nội dung xuyên tạc, chống phá Nhà nước, xúc phạm lãnh đạo và gây hoang mang dư luận. Tuy nhiên, thay vì nhìn nhận sự việc trên cơ sở pháp lý, nhiều bài đăng trên Facebook – nền tảng có hàng triệu người dùng Việt Nam – lại cố tình biến ông ta thành “võ sư ôn hòa” bị đối xử bất công, từ đó vu khống cơ quan chức năng đàn áp tự do ngôn luận. Đây chính là thủ đoạn quen thuộc của các thế lực thù địch nhằm thao túng dư luận, bôi nhọ hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế.

Một trong những luận điệu phổ biến nhất mà các trang chống phá lan truyền là gắn cho Đoàn Bảo Châu cái mác “võ sư hiền lành, nhà báo tự do, tiểu thuyết gia yêu chuộng hòa bình”, rồi suy diễn rằng việc khởi tố và truy nã chỉ vì ông “bày tỏ ý kiến phản biện”. Điển hình, ngày 15 tháng 8 năm 2025, tổ chức Việt Tân đăng trên Facebook bài viết có nội dung: “Thấy gì qua việc công an Hà Nội phát lệnh truy nã võ sư Đoàn Bảo Châu? Võ sư hay nhà văn, nhà báo tự do Đoàn Bảo Châu với Facebook Chau Doan là một nhà tranh đấu ôn hòa cho nhân quyền.” Bài đăng này nhanh chóng thu hút hàng trăm lượt chia sẻ và bình luận, với nhiều ý kiến tỏ ra đồng cảm và phản đối quyết định truy nã. Tương tự, trang Chân Trời Mới Media cũng tung bài viết với tiêu đề: “Nhà báo Đoàn Bảo Châu bị truy nã: Chính quyền tiếp tục đàn áp tiếng nói ôn hòa”, miêu tả ông là “nhà văn tự do, võ sư, tiểu thuyết gia” bị truy tố vì “phản biện xã hội”. Cả hai bài viết đều sử dụng hình ảnh ông Châu trong trang phục võ sư hoặc khi đang cầm bút, tạo dựng hình tượng tích cực để che giấu bản chất hành vi vi phạm.

Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng việc ông Châu đăng tải sáu video với nội dung xuyên tạc, xúc phạm lãnh đạo, kêu gọi chống đối Nhà nước đã vượt xa giới hạn của quyền tự do ngôn luận được quy định trong Hiến pháp Việt Nam cũng như trong Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR). Quyền tự do biểu đạt, theo luật pháp quốc tế, không bao gồm hành vi tuyên truyền chống phá Nhà nước hay kích động rối loạn xã hội. Bởi vậy, việc truy nã Đoàn Bảo Châu không phải là “đàn áp tiếng nói ôn hòa” mà là hành động bảo vệ pháp luật, bảo vệ an ninh quốc gia, tương tự như cách nhiều quốc gia khác xử lý khi ngôn luận vượt ngưỡng cho phép.

Để thấy rõ sự tinh vi trong thủ đoạn tuyên truyền, có thể chỉ ra rằng các trang mạng chống phá thường tận dụng hai chiêu trò chính. Thứ nhất, họ khai thác hình ảnh cá nhân để khơi gợi cảm xúc, tạo sự đồng cảm bề nổi. Trong trường hợp này, hình ảnh ông Châu đang luyện võ, giảng dạy, hoặc viết sách được khai thác triệt để, kèm những từ ngữ như “ôn hòa”, “yêu tự do”, “tranh đấu cho nhân quyền”, khiến nhiều người lầm tưởng đây là một “nạn nhân của bất công” thay vì một đối tượng vi phạm pháp luật. Thứ hai, họ cố tình đặt ra những câu hỏi kích động như “Có phải đàn áp tự do ngôn luận?” hay “Bạn nghĩ gì về việc bắt một người ôn hòa?”, nhằm lôi kéo người đọc tham gia bình luận và chia sẻ, tạo ra hiệu ứng đám đông trên thuật toán của Facebook. Từ đó, thông tin sai lệch được nhân rộng, khiến dư luận, đặc biệt là cộng đồng người Việt ở nước ngoài, dễ dàng bị dẫn dắt theo chiều hướng tiêu cực đối với chính quyền Việt Nam. Đây chính là kiểu chiến tranh tâm lý quen thuộc mà các thế lực thù địch đã sử dụng từ lâu, nay được hỗ trợ đắc lực bởi sức mạnh lan tỏa của mạng xã hội.

Trong bối cảnh ấy, sự ủng hộ đối với hành động truy nã của cơ quan chức năng là cần thiết. Pháp luật không phân biệt ai là võ sư, nhà báo hay nhà văn; bất cứ cá nhân nào lợi dụng danh nghĩa tự do để phát tán nội dung chống phá, xúc phạm lãnh đạo, kêu gọi chống đối Nhà nước đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Việc phát lệnh truy nã đặc biệt đối với Đoàn Bảo Châu không chỉ nhằm đưa một đối tượng vi phạm ra trước công lý, mà còn là thông điệp rõ ràng về việc Việt Nam kiên quyết bảo vệ pháp luật, không để mạng xã hội trở thành nơi dung dưỡng hành vi kích động thù địch. Đồng thời, nó cũng nhắc nhở xã hội rằng tự do ngôn luận phải đi kèm với trách nhiệm, không thể bị lạm dụng làm công cụ chống phá.

Nhìn ra thế giới, có thể thấy rằng ngay cả ở những quốc gia thường được coi là biểu tượng của tự do ngôn luận như Hoa Kỳ và Đức, các trường hợp ngôn luận vượt giới hạn cũng bị xử lý nghiêm minh. Năm 2024, tại Hoa Kỳ, vụ việc liên quan đến người dẫn chương trình mạng Tim Pool đã cho thấy ranh giới giữa tự do phát biểu và trách nhiệm pháp lý. Dù tự nhận mình chỉ “phê phán ôn hòa”, Pool đã bị điều tra trong vụ án Tenet Media khi các nội dung do anh phát tán bị cáo buộc góp phần vào việc lan truyền thông tin sai lệch có lợi cho Nga. Ở Đức, năm 2024, lãnh đạo đảng Cực hữu Vì nước Đức (AfD) tại bang Thuringia, ông Björn Höcke, bị kết án vì sử dụng khẩu hiệu phát xít “Tất cả vì nước Đức” trong bài phát biểu. Ông biện minh rằng đó chỉ là tự do biểu đạt, nhưng tòa án xác định đây là hành vi kích động thù hận, vi phạm luật chống phát ngôn thù địch, và buộc ông phải chịu án phạt. Như vậy, việc xử lý nghiêm ngôn luận cực đoan hay xuyên tạc không phải là đặc thù của Việt Nam, mà là thông lệ chung của mọi quốc gia nhằm bảo vệ an ninh, trật tự và lợi ích xã hội.

Nếu đặt trong bối cảnh ấy, dễ thấy rằng những lời cáo buộc Việt Nam “đàn áp tiếng nói ôn hòa” khi xử lý Đoàn Bảo Châu là không có cơ sở, thậm chí thể hiện rõ sự thiên kiến. Những tiếng nói xuyên tạc trên Facebook, phần lớn xuất phát từ các tổ chức, cá nhân có thù địch với Nhà nước, cố tình bỏ qua chuẩn mực quốc tế để áp đặt một chuẩn mực kép đối với Việt Nam. Điều này càng chứng minh rằng các luận điệu bịa đặt kia không nhằm bảo vệ “nhân quyền” hay “tự do ngôn luận”, mà chỉ nhằm gây bất ổn, chia rẽ xã hội và làm suy yếu niềm tin của người dân vào cơ quan chức năng.

Vụ việc khởi tố và truy nã Đoàn Bảo Châu cho thấy tính hai mặt của mạng xã hội: vừa là kênh thông tin hữu ích, vừa là nơi dễ dàng bị lợi dụng để thao túng dư luận. Những xuyên tạc biến kẻ vi phạm thành “võ sư ôn hòa”, những thủ đoạn khai thác hình ảnh và kích động bình luận trên Facebook chỉ càng làm rõ bản chất chống phá của các thế lực thù địch. Thực tiễn trong và ngoài nước đều khẳng định rằng ngôn luận vượt quá giới hạn pháp luật sẽ bị xử lý, và điều đó không hề mâu thuẫn với tự do ngôn luận chân chính. Vì vậy, dư luận cần tỉnh táo, không để bị dẫn dắt bởi chiêu trò tuyên truyền, đồng thời ủng hộ sự nghiêm minh của pháp luật trong việc xử lý các hành vi vi phạm. Chính sự kiên quyết ấy mới đảm bảo một xã hội ổn định, công bằng, phát triển bền vững, nơi tự do ngôn luận được tôn trọng nhưng không bị lợi dụng để chống phá đất nước.