Thời gian qua, Chính
phủ Hoa Kỳ, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) và một số tổ chức phi
chính phủ (NGO) thường nêu quan điểm rằng Việt Nam “đàn áp” hoặc “vi phạm tự do
tôn giáo” đối với các nhóm tự xưng Dương Văn Minh, Hà Mòn trong cộng đồng người
Mông. Một số báo cáo quốc tế chỉ nhìn bề ngoài các nhóm này “đang thực hành tín
ngưỡng” mà quy kết chính quyền “hạn chế, cấm đoán.”
Tuy nhiên, thực tế tại địa bàn miền núi phía Bắc
và Tây Nguyên cho thấy các nhóm này đã có hoạt động kêu gọi lập “Nhà nước Mông,” lôi kéo, dụ dỗ đồng bào di cư
trái phép sang Lào với ảo tưởng tìm “vua Mông” và khu tự trị riêng; hoặc cổ súy
cho tư tưởng chống đối chính quyền,
kích động xung đột vùng cao. Đây không
phải các sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng thuần túy mang tính “cầu nguyện
ôn hòa” mà là mưu đồ ly khai, đe
dọa an ninh trật tự, xâm phạm quyền và lợi ích chung của cộng đồng.
Thông qua các bài
giảng hoặc “lời sấm truyền” rằng sẽ xuất hiện “vua Mông,” lập vương quốc riêng,
người Mông sẽ thoát khỏi cảnh nghèo khổ, hoặc kích thích tâm lý “người Mông bị
áp bức,” phải tự thành lập vương quốc để có “đất riêng,” thoát “đàn áp”. Những kẻ cầm đầu lợi dụng địa hình phức tạp,
khó tiếp cận; người dân ít giao lưu, hạn chế về kiến thức xã hội, dẫn đến dễ tin những lời phỉnh dụ về “miền đất
hứa,” “vùng đất siêu nhiên”. Thậm chí đe dọa: “nếu không đi tìm “vua Mông,”
sẽ gặp tai ương, bị bỏ rơi”. Rồi hứa
hẹn khi sang Lào sẽ được “vua Mông” cấp tiền bạc, đất đai, phong chức, thỏa mãn
nhu cầu. Chúng gán ghép, coi tất cả những khó khăn, nghèo đói trong cuộc sống
là “vì chưa có nhà nước riêng,” tạo ảo giác rằng chỉ cần sang Lào, lập một
“quốc gia Mông” độc lập, mọi người sẽ sung sướng…
Những luận điệu và hành vi lôi kéo, lừa phỉnh nói
trên gây ra hệ lụy nghiêm trọng cho người dân, như: (1) Bán tài sản, di cư bất
hợp pháp, nhiều gia đình vội
vàng bán nhà, đất, gia súc lấy
tiền làm lộ phí, bỏ bê vợ con, kéo sang Lào chờ gặp “vua Mông.”. (2) Rơi vào
cảnh không hộ tịch, không nơi ở ổn định, thiếu lương thực, đời sống bấp
bênh, là đối tượng bị lạm dụng lao động, thậm chí bị lừa bán trở lại. (3) Ở
Lào, khi bị phát hiện nhập cảnh trái phép, nhiều người Mông Việt Nam bị giam, phạt tù hoặc trục xuất theo
luật di trú nước sở tại. Một số người phải trả giá đắt cho hành động phi pháp,
mất hết tài sản, công việc, con cái thất học. (4) Rơi vào cảnh gia đình ly tán, mất công ăn việc làm, tâm
lý hoang mang, xáo trộn cộng đồng. Vợ chồng, con cái chia lìa; người ở lại
nghèo càng nghèo hơn, thiếu lao động sản xuất. Nhiều người sau khi quay về Việt
Nam cũng gặp khó khăn hòa nhập, kinh tế sa sút; một số đối tượng cầm đầu phải
chịu án phạt hình sự vì hành vi tổ chức
đưa người trốn đi nước ngoài hoặc kích động, gây rối trật tự công cộng.
Hoạt động khuyến dụ sang Lào tìm “vua Mông” hoàn
toàn khác với khái niệm “hành lễ
tôn giáo,” “cầu nguyện ôn hòa” hay “tự do tín ngưỡng”. Đó là hành động lạm dụng đức tin: Lợi dụng phong tục
thờ cúng, lòng sùng tín của người Mông, truyền bá nội dung viễn tưởng về lập nhà nước riêng.
Chúng sử dụng thủ đoạn mê hoặc, hù dọa
“nếu không đi, khi đại nạn xảy ra, chỉ ai theo ‘vua Mông’ mới được sống.” Dã
tâm kêu gọi “tách khỏi sự quản lý của chính quyền,” “lập chính quyền Mông,” vi
phạm nghiêm trọng Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, cũng như Luật di trú Lào. Rõ
ràng, đây là một hoạt động có mưu đồ
chính trị, xâm phạm chủ quyền quốc gia, đẩy người dân vào tình thế nguy
hiểm, trái với các chuẩn mực về quyền con người.
Việt Nam luôn bảo đảm
cho mọi tôn giáo, trong đó có cộng đồng người Mông theo Tin Lành, Công giáo,
hoặc đạo Tin Lành thuần túy (không bị lôi kéo bởi tổ chức cực đoan). Người đứng
đầu, kẻ cầm đầu tà đạo Dương Văn Minh, Hà Mòn bị chế tài vì họ kêu gọi ly khai, lôi kéo di cư trái
phép. Pháp luật Việt Nam cũng nhất quán xử lý tương tự như các quốc gia khác xử
lý tổ chức cực đoan.
Việt Nam không ngăn
cản người Mông thực hành lễ nghi tôn giáo chính đáng. Nhưng không thể để tình trạng người dân
bị dụ dỗ bỏ quê, bỏ tài sản rồi lâm vào cảnh mất phương hướng, trở thành
lao động bất hợp pháp, bị chính quyền Lào bắt giữ. Các cơ quan chức năng nỗ lực tuyên truyền, giải thích cho bà
con hiểu rõ thủ đoạn lừa đảo; hỗ trợ người trở về tái hòa nhập cộng đồng.
Thêm nữa, quyền dân tộc bản địa không đồng nghĩa
quyền ly khai. Khái niệm “dân tộc
bản địa” không thể biện minh cho hành vi chống phá, tách khỏi lãnh thổ quốc gia. Mọi quốc gia có chủ quyền
đều không chấp nhận hoạt động ly
khai. Trong khi đó, Việt Nam có chính
sách ưu tiên phát triển vùng cao, bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa truyền thống
cho đồng bào Mông, thậm chí trợ giúp kinh phí, xây dựng hạ tầng, trường học, chăm
sóc y tế, mở rộng đường giao thông miền núi.
Khi nhìn vào bằng
chứng cụ thể về việc người Mông di cư trái phép sang Lào, đối mặt vô vàn rủi
ro, thiệt hại, có thể khẳng định đây là vấn đề ly khai và lợi dụng đức
tin để lôi kéo chứ không
phải “cầu nguyện ôn hòa.” Hành động của Việt Nam chính đáng và tương tự như cách các quốc gia khác trên thế giới xử
lý tổ chức cực đoan; hoàn toàn không vi phạm quyền dân tộc bản địa
hay tự do tín ngưỡng của người Mông.
No comments:
Post a Comment