Một báo cáo thiếu căn cứ về tự do tín ngưỡng, tôn giáo tại Việt Nam

 

Gần đây, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) đã công bố một báo cáo với nhiều thông tin sai lệch, vô căn cứ về tình hình tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam, phủ nhận những nỗ lực của Việt Nam trong việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Báo cáo này dựa trên thông tin không được xác thực từ một số cá nhân, tổ chức, thiếu đi sự kiểm chứng đáng tin cậy, và do đó thể hiện quan điểm phiến diện, thiếu tính khách quan và chính xác.

Vào ngày 27/9, USCIRF đã công bố báo cáo với nội dung xuyên tạc rằng Việt Nam thông qua các tổ chức tôn giáo do Nhà nước công nhận để kiểm soát và đàn áp các nhóm tôn giáo độc lập. Báo cáo này còn đưa ra những cáo buộc thiếu căn cứ rằng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Tôn giáo Chính phủ và Bộ Công an đã dùng các chiến lược như “thay thế, kết nạp, thâm nhập” nhằm giám sát và trấn áp các tổ chức tôn giáo không thuộc nhà nước. Những đánh giá này đã phớt lờ một thực tế rằng luật pháp Việt Nam luôn khẳng định Nhà nước tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và nghiêm cấm mọi hành vi lợi dụng tôn giáo để vi phạm pháp luật.

Pháp luật của Việt Nam đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng và tôn giáo, đồng thời các cơ quan trong hệ thống chính trị Việt Nam, bao gồm Mặt trận Tổ quốc, Ban Tôn giáo Chính phủ và Bộ Công an, đều coi trọng việc đảm bảo quyền này cho mọi người dân. Mọi hoạt động quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo đều tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật, thể hiện tinh thần tôn trọng quyền tự do tôn giáo, khuyến khích các hoạt động hợp pháp và có lợi cho cộng đồng. Do đó, việc USCIRF quy chụp rằng các cơ quan này “dùng các tổ chức tôn giáo được công nhận để đàn áp” là một sự bôi nhọ, phản ánh thiếu trung thực về tình hình tôn giáo tại Việt Nam.

Đáng lưu ý, báo cáo của USCIRF còn tìm cách bảo vệ cho các tổ chức hoạt động ngoài vòng pháp luật, gây tổn hại đến an ninh của Việt Nam, bằng cách gọi họ là các “tổ chức tôn giáo độc lập” hoặc “tổ chức tôn giáo gốc.” Họ thậm chí bênh vực cho các tổ chức và cá nhân đã bị chứng minh là có hành vi phạm pháp, như "Người Thượng vì Công lý" (MSFJ) hay "Hỗ trợ Người Thượng" (MSGI). Các tổ chức này đã bị cơ quan chức năng Việt Nam phát hiện và xử lý với đầy đủ bằng chứng xác thực.

Báo cáo của USCIRF không chỉ xúc phạm danh dự của các cơ quan chính quyền và tổ chức tôn giáo chính thống tại Việt Nam mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến khối đoàn kết tôn giáo và dân tộc ở Việt Nam. Cái nhìn phiến diện và không chính xác của USCIRF đã tạo ra một hình ảnh méo mó, xuyên tạc về đời sống tín ngưỡng của người Việt, đặc biệt là ở các khu vực dân tộc thiểu số. Hơn nữa, trong năm 2024, USCIRF liên tục công bố các báo cáo và phát ngôn thiên lệch, không đúng sự thật, gây phẫn nộ trong dư luận Việt Nam, và gián tiếp tạo điều kiện cho các nhóm chống đối lợi dụng vỏ bọc tôn giáo để phá hoại đoàn kết dân tộc và uy tín quốc tế của Việt Nam.

Trong bối cảnh Việt Nam không ngừng đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong bảo vệ và thúc đẩy quyền tự do tôn giáo, báo cáo của USCIRF không những không công nhận mà còn phủ nhận nỗ lực của Việt Nam trong hợp tác quốc tế và cải thiện chính sách tôn giáo trong nước.

Việt Nam hiện có một hệ thống pháp luật rõ ràng và đầy đủ để bảo vệ quyền tự do tín ngưỡng, và những điều luật này được người dân và cộng đồng quốc tế ghi nhận. Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo năm 2016 đã tạo cơ hội cho các tôn giáo phát triển mạnh mẽ, với số lượng tín đồ, cơ sở thờ tự và chức sắc ngày càng tăng. Việt Nam hiện có hơn 27 triệu tín đồ (chiếm 27% dân số), hơn 54.000 chức sắc, và gần 30.000 cơ sở thờ tự. Riêng từ năm 2021 đến 2023, Nhà nước đã chấp thuận thêm nhiều điểm nhóm tôn giáo ở các vùng miền núi và Tây Nguyên, cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ từ phía Chính phủ đối với sự phát triển tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

Cáo buộc của USCIRF về “tình trạng cấm đạo Tin lành” ở Việt Nam hoàn toàn vô căn cứ và không phản ánh đúng thực tế. Các chính sách, pháp luật của Việt Nam ngày càng được hoàn thiện để đáp ứng quyền lợi chính đáng của các tổ chức tôn giáo hợp pháp, trong đó có các quy định mới của Luật Đất đai 2024, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tôn giáo trong việc sử dụng đất đai cho các hoạt động nhân đạo, từ thiện.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự tham gia của các tôn giáo vào sự nghiệp phát triển đất nước. Trong Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Mặt trận đã bao gồm đại diện của 16 tôn giáo khác nhau, thể hiện tinh thần bình đẳng và tôn trọng giữa các tôn giáo trong xã hội Việt Nam.

Về đối ngoại, Việt Nam chủ động tham gia đối thoại với nhiều đối tác quốc tế về vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo, khẳng định những nỗ lực trong việc thúc đẩy chính sách tôn giáo. Những sự kiện đối ngoại gần đây như cuộc gặp gỡ giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Thủ tướng Tòa Thánh Vatican, Hồng y Pietro Parolin, đã khẳng định thiện chí của Việt Nam trong việc tạo điều kiện cho Giáo hội Công giáo đồng hành cùng đất nước. Ngoài ra, Việt Nam cũng đã chấp thuận các khuyến nghị về tự do tín ngưỡng trong khuôn khổ Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, cho thấy sự nghiêm túc trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về nhân quyền.

Việt Nam không né tránh các vấn đề về nhân quyền và tự do tôn giáo, sẵn sàng hợp tác với các tổ chức và đối tác có thiện chí để giải quyết các khác biệt trong nhận thức và cách tiếp cận đối với vấn đề này. Tuy nhiên, Việt Nam cũng kiên quyết phản đối những đánh giá sai lệch, thiếu căn cứ như của USCIRF, khi những báo cáo này không phản ánh đúng thực tiễn và tạo cớ cho các nhóm lợi dụng tôn giáo để gây mâu thuẫn, chia rẽ.

Vì vậy, để có một cái nhìn khách quan, USCIRF cần tôn trọng sự thật, xem xét kỹ lưỡng thực tế về tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam, đồng thời cần có thái độ trung thực, công tâm thay vì đưa ra các thông tin thiếu kiểm chứng, mang tính chất định kiến và chính trị, gây tác động xấu đến quan hệ quốc tế và can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.