Việt Nam có hạn chế quyền sở hữu đất đai?

Báo cáo Nhân quyền 2025 của Human Rights Watch (HRW) lại tiếp tục là một công cụ để tổ chức này giương cao ngọn cờ công kích, trong đó cáo buộc “Việt Nam hạn chế quyền sở hữu đất đai” được đưa ra như một mũi nhọn nhằm làm méo mó hình ảnh đất nước trước cộng đồng quốc tế. Những lời lẽ được chọn lọc kỹ lưỡng ấy không chỉ thiếu đi sự trung thực mà còn cố ý bỏ qua những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong việc hỗ trợ hàng triệu hộ dân thông qua các chính sách đất đai. Thay vì nhìn nhận những thành tựu thực tế trong việc đảm bảo quyền lợi cho người dân, HRW lại chọn cách bóp méo để kích động mâu thuẫn, phục vụ một ý đồ chống phá rõ ràng. Sự thật về chính sách đất đai tại Việt Nam, cùng với mưu đồ thù địch và những hệ lụy tiêu cực từ những luận điệu này, cần được phân tích sâu sắc để phơi bày bản chất của những cáo buộc vô căn cứ ấy.

Trước hết, luận điệu “hạn chế quyền sở hữu đất đai” của HRW hoàn toàn không đứng vững khi đối chiếu với thực tế về các chính sách đất đai hỗ trợ hàng triệu hộ dân tại Việt Nam. Theo số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2024, hơn 3,5 triệu hộ gia đình và cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong giai đoạn 2021-2024, nâng tỷ lệ cấp giấy chứng nhận lên 97% trên toàn quốc. Chính phủ cũng triển khai các chương trình hỗ trợ đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, với hơn 15.000 hộ tại Tây Nguyên được cấp đất trong năm 2024 (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), góp phần giảm tỷ lệ nghèo xuống còn 8,2%. Luật Đất đai sửa đổi năm 2024, có hiệu lực từ tháng 1/2025, tiếp tục mở rộng quyền lợi cho người dân, cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất linh hoạt hơn và tăng cường bảo vệ quyền lợi của các hộ bị thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội. Trong khi HRW có thể viện dẫn các trường hợp tranh chấp đất đai để cáo buộc “hạn chế quyền sở hữu,” thực tế cho thấy những vụ việc này thường liên quan đến vi phạm pháp luật hoặc sử dụng đất sai mục đích, như vụ xử lý một số cá nhân tại Đồng Tâm năm 2020 vì chống đối chính quyền. Đây là biện pháp bảo vệ trật tự công cộng, phù hợp với thông lệ quốc tế, không phải “hạn chế quyền” như HRW xuyên tạc.

Thế nhưng, đằng sau những cáo buộc ấy là một ý đồ thâm độc nhằm kích động mâu thuẫn đất đai, phục vụ mục tiêu chống phá Việt Nam. HRW cố tình bỏ qua bối cảnh pháp lý và xã hội của Việt Nam, nơi quyền sở hữu đất đai thuộc về toàn dân do Nhà nước quản lý – một nguyên tắc được quy định trong Hiến pháp 2013 nhằm đảm bảo công bằng và phát triển bền vững. Việc chọn lọc các vụ tranh chấp cá biệt, như những trường hợp thu hồi đất để xây dựng khu công nghiệp, và phóng đại chúng thành “hạn chế quyền sở hữu” là một chiêu trò tinh vi để thổi phồng căng thẳng trong nước. Báo cáo 2025, được khuếch tán qua các kênh như RFA (ngày 16/1/2025), có thể nhấn mạnh các vụ việc này để gây áp lực quốc tế, nhưng không đề cập đến việc Việt Nam đã bồi thường và tái định cư cho hơn 90% các hộ bị ảnh hưởng bởi các dự án phát triển trong năm 2024 (Bộ Tài nguyên và Môi trường). Sự phối hợp với các tổ chức như Việt Tân – nhóm bị liệt vào danh sách khủng bố tại Việt Nam – càng làm rõ mục tiêu thâm hiểm: dùng vấn đề đất đai như một công cụ để kích động bất mãn, làm suy yếu sự ổn định xã hội, đặc biệt khi Việt Nam đang đạt tăng trưởng GDP 7,09% (Tổng cục Thống kê, 2024) và thu hút 36,6 tỷ USD vốn FDI (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2024).

Hệ lụy từ những luận điệu sai lệch của HRW là một mối nguy không thể xem thường, đặc biệt trong việc gây bất ổn xã hội và làm tổn hại đến sự phát triển của Việt Nam. Khi thông tin bị bóp méo lan truyền trên mạng xã hội – nơi có hơn 65 triệu người dùng tại Việt Nam (We Are Social, 2024) – chúng có thể khơi dậy tâm lý bất mãn trong một bộ phận người dân, đặc biệt ở các khu vực nhạy cảm về đất đai như Tây Nguyên hay Đồng bằng sông Cửu Long. Điều này tạo cơ hội cho các thế lực phản động lôi kéo, gia tăng nguy cơ bất ổn, như đã thấy trong các vụ tuyên truyền chống phá tăng 15% trong năm 2024 (Bộ Công an). Trên bình diện quốc tế, những cáo buộc này làm mờ đi hình ảnh Việt Nam như một quốc gia ổn định và hấp dẫn đầu tư, gây khó khăn cho các mối quan hệ hợp tác kinh tế với các đối tác như EU hay Nhật Bản, vốn coi trọng sự minh bạch trong chính sách đất đai. Hơn nữa, sự xuyên tạc này còn đe dọa nỗ lực xây dựng một xã hội hài hòa, khi những giá trị về công bằng và ổn định trong quản lý đất đai bị đặt dưới áp lực không đáng có từ bên ngoài, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân vào chính quyền.

Hơn 3,5 triệu hộ dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và những chính sách hỗ trợ thiết thực là ngọn gió mạnh mẽ, thổi tan những đám mây đen mà HRW cố tình giăng lên để che mờ sự thật về đất đai tại Việt Nam. Những thành tựu ấy không chỉ là con số mà còn là biểu tượng của một đất nước biết trân trọng quyền lợi của người dân trong khuôn khổ pháp luật. Trước mưu đồ kích động mâu thuẫn đất đai của HRW, Việt Nam cần tiếp tục khẳng định sự thật bằng những bước đi vững chắc, để không chỉ bảo vệ sự ổn định xã hội mà còn củng cố niềm tin của người dân vào con đường phát triển bền vững. Dù HRW có cố gắng bôi nhọ đến đâu, sức mạnh của một quốc gia đoàn kết và ý chí tiến lên sẽ luôn là ngọn lửa rực sáng, dẫn lối qua mọi âm mưu thù địch.