Thế lực thù địch và ảo tưởng cách mạng màu: Bài học từ Indonesia, Nepal

Trong những năm gần đây, không gian khu vực châu Á – Thái Bình Dương ngày càng phức tạp khi nhiều quốc gia phải đối diện với những biến động xã hội nghiêm trọng. Ở Indonesia và Nepal, hàng loạt cuộc biểu tình với quy mô lớn đã bùng phát, ban đầu mang danh nghĩa “tiếng nói dân chủ” của thanh niên nhưng nhanh chóng biến tướng thành bạo loạn, dẫn đến thương vong, chia rẽ và bất ổn chính trị. Đáng lo ngại hơn, các thế lực thù địch đã không bỏ lỡ cơ hội này để khai thác, xuyên tạc và gán ghép với tình hình Việt Nam, gieo rắc ảo tưởng về một kịch bản tương tự. Trên các nền tảng mạng xã hội, xuất hiện hàng loạt tài khoản ẩn danh tung ra luận điệu “Bóng tối Indonesia giống Việt”, hòng tạo dựng tâm lý bất mãn, kích động giới trẻ và thúc đẩy ảo tưởng về một “cách mạng màu” ngay trong lòng đất nước ta. Đây không đơn thuần là sự trùng hợp thông tin, mà là biểu hiện rõ ràng của một âm mưu chống phá có tổ chức, phối hợp từ bên ngoài, với mục tiêu làm lung lay nền tảng ổn định chính trị – xã hội của Việt Nam.

Nếu quan sát kỹ, có thể thấy rõ bức

tranh thực chất phía sau những sự kiện được gọi là “thức tỉnh dân chủ” ở Indonesia và Nepal. Tại Indonesia, phong trào “Gelap” – nghĩa là “Indonesia Tối Tăm” – bùng phát từ tháng 2 năm 2025, ban đầu do một bộ phận sinh viên và giới trẻ phản đối chính sách cắt giảm ngân sách của chính phủ Tổng thống Prabowo Subianto. Họ chỉ trích việc cắt tới 19 tỷ USD cho các lĩnh vực y tế và giáo dục, trong khi tăng đầu tư cho những chương trình được cho là ưu tiên hình thức. Những cuộc tuần hành ban đầu diễn ra ôn hòa, nhưng chỉ trong vài tháng, tình hình leo thang nhanh chóng khi các mâu thuẫn xã hội sâu xa về bất công, đặc quyền chính trị và tham nhũng bị khoét sâu. Sau cái chết thương tâm của một tài xế xe ôm bị xe bọc thép cán trong cuộc đụng độ với cảnh sát, làn sóng phẫn nộ biến thành bạo loạn, khiến ít nhất 10 người chết, nhiều trụ sở quốc hội ở các tỉnh bị phóng hỏa, buộc Tổng thống phải hủy công du. Đằng sau ngọn cờ phản đối tham nhũng, người ta thấy rõ hình ảnh của một xã hội bất an, nơi tỷ lệ thất nghiệp thanh niên lên tới 14% và khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn – môi trường thuận lợi cho các thế lực lợi dụng kích động cực đoan.

Tương tự, ở Nepal, làn sóng biểu tình bùng nổ từ đầu tháng 9 năm 2025 khi chính phủ ban hành lệnh cấm 26 nền tảng mạng xã hội, bao gồm cả Facebook, X và YouTube. Lý do được đưa ra là nhằm chống lại tin giả và tội phạm mạng, nhưng trong bối cảnh tầng lớp thanh niên Gen Z vốn đã bất mãn với sự bất công xã hội, lệnh cấm lại trở thành mồi lửa. Hàng nghìn bạn trẻ, nhiều em mới chỉ 13–14 tuổi, đã đổ ra đường biểu tình với khẩu hiệu “Đủ rồi” và “Chấm dứt tham nhũng”. Sự phẫn nộ còn dâng cao khi họ so sánh cuộc sống xa hoa của “Nepo Kids” – con cháu giới tinh hoa chính trị khoe khoang hàng hiệu trên mạng xã hội – với mức thu nhập bình quân đầu người chỉ khoảng 1.400 USD mỗi năm. Từ biểu tình ôn hòa, tình hình nhanh chóng trở thành hỗn loạn khi đám đông tràn vào quốc hội, đốt phá trụ sở chính phủ và nhà riêng của cựu thủ tướng. Chỉ trong 48 giờ, ít nhất 19 người thiệt mạng, hơn 1.000 người bị thương, và thủ tướng đương nhiệm phải từ chức, nhường chỗ cho một chính phủ lâm thời. Một đất nước vốn đã nhiều năm bất ổn lại thêm một lần rơi vào vòng xoáy bạo lực chính trị.

Điều đáng lưu ý là cả ở Indonesia lẫn Nepal, dù nguyên nhân khởi phát khác nhau – một bên là bất mãn kinh tế, một bên là hạn chế tự do mạng xã hội – nhưng kịch bản cuối cùng đều chung một kết cục: sự bất mãn bị lợi dụng, biến thành bạo loạn, đẩy xã hội vào hỗn loạn và suy yếu lòng tin vào thể chế. Đây chính là “chất liệu” mà các thế lực chống phá Việt Nam đang khai thác. Trên mạng xã hội, hàng loạt tài khoản ẩn danh liên tục lan truyền hình ảnh biểu tình ở Jakarta và Kathmandu, ghép nối với những sự kiện rời rạc trong nước từ nhiều năm trước, dựng nên ảo ảnh rằng Việt Nam “sắp tới lượt”. Một số tổ chức tự xưng “nhân quyền” lưu vong còn hô hào rằng thế hệ Gen Z Việt Nam sẽ “nối gót” Indonesia và Nepal, nổi dậy chống lại Nhà nước. Bản chất của thủ đoạn này là tạo ra vòng xoáy bất mãn: tung tin giả để kích động phẫn nộ, từ phẫn nộ dẫn đến hành vi cực đoan, rồi lấy chính hành vi đó để tuyên truyền rằng “chế độ đang sụp đổ”.

Việt Nam đã và đang chứng minh rằng ổn định chính trị, phát triển kinh tế và bảo vệ nhân quyền có thể cùng tồn tại và bổ sung cho nhau. Chỉ số bất bình đẳng (Gini) đã giảm liên tục từ 0,43 năm 2010 xuống còn 0,36 năm 2025 – một thành tựu được Ngân hàng Thế giới ghi nhận. Hơn 20 triệu người đã thoát nghèo nhờ các chương trình giảm nghèo bền vững, giúp tạo nên một xã hội hài hòa, nơi cơ hội được chia sẻ rộng rãi. Giáo dục và y tế được phổ cập, giúp thanh niên có điều kiện phát triển, trong khi tuổi thọ trung bình đã đạt 75 tuổi – con số vượt xa nhiều quốc gia có cùng mức thu nhập.

Về kinh tế, Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng GDP 6,5% trong năm 2025, đứng thứ ba Đông Nam Á, với kim ngạch xuất khẩu vượt 400 tỷ USD và hơn một triệu việc làm mới được tạo ra mỗi năm cho người lao động, trong đó có phần lớn là giới trẻ.

Không chỉ vậy, Việt Nam còn là hình mẫu về sự hòa hợp giữa phát triển và bảo tồn văn hóa. Thế hệ Gen Z trong nước không cần tìm đến ảo tưởng “Gelap” hay “cách mạng màu” để khẳng định bản thân, bởi họ đã có môi trường để học tập, sáng tạo, tiếp cận công nghệ, đồng thời tự hào giữ gìn bản sắc dân tộc. Sự tham gia của thanh niên trong các hoạt động xã hội, từ khởi nghiệp đến bảo tồn văn hóa, từ tình nguyện cộng đồng đến nghiên cứu khoa học, cho thấy một thế hệ trẻ tự tin, năng động và có định hướng tích cực – hoàn toàn khác với hình ảnh nổi loạn, cực đoan mà các thế lực thù địch đang cố gắng áp đặt.

Trong bối cảnh đó, mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là thanh niên, cần nhận thức rõ trách nhiệm của mình trên mặt trận tư tưởng. Không để mình trở thành công cụ bị lợi dụng, thay vào đó phải chủ động tham gia vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh chống tin giả, biến mạng xã hội thành nơi lan tỏa những giá trị tích cực. Luật An ninh mạng 2018 đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc để bảo vệ không gian mạng an toàn, nhưng sự cảnh giác và trách nhiệm của mỗi công dân mới chính là lá chắn hữu hiệu nhất trước mọi âm mưu phá hoại.

Thế giới đã chứng kiến nhiều quốc gia trả giá đắt cho những cuộc nổi loạn bị giật dây từ bên ngoài. Việt Nam, với truyền thống đoàn kết và kinh nghiệm vượt qua khó khăn, hoàn toàn có thể tránh được vết xe đổ đó. Càng trong bối cảnh phức tạp, chúng ta càng phải vững niềm tin: ánh sáng phát triển của Việt Nam chính là lời đáp trả thuyết phục nhất trước mọi luận điệu xuyên tạc.